≫ 

Vakti: 4 min.

Proverisadam sar džal o glasanje pe izbora ando SAD: Šaj te biron elektronski sar i e poštasa

 ≫ 

Vakti: 4 min.

E novinarska kotar o portali Telegraf sasa proko o programo savo ćerel o FPC đeli adno odeljenje savo ćerel e izbora adno parto Klark u Las Vegas i dikhla sar kava sistemi ćerell bući.

USA izbori

Foto-kolaž: Marija Milutinović

E izbora ando SAD save ažućarempe but vahti, ka aven po progamo ando pandžto novembro. Pravo te glasisl ka avelen me but tare 160 milionura manuša.
 
Sar kava vakti avel, gija barol i o interesovanje za kala kandidatura između republikancura thaj demokratura, kaj će pale o sasto sveto te preatil kala izbora.
 
Glasanje

E novinarke šajas te proverin sar glasiple / Foto: Marija Milutinović

O izborno parto taro Klark ćerel e registracija kotar e birača, ćerel e biračke spiskura, anel e biračke thana, rukovodil sa glasanjura, obaridl sa e biračke lila i trub te potvrdil e razultatija koar o izbora. Vonda turban te osugarin te izbora naćhen bez problemija i te poštuilpe o zakon savo si pe snaga ande Nevada.
 
Ando kava parto ande 2024. Breš, ka anćarelpe trin izbora - predsedničke predizbopra ando fenruar, predizbora ando jun, a e opšte ando novembro. Pe sa kala izbora šaj te glasilpe i preko e pošta ili direktno po đe kotar o izbori.
 
E sekretarka aro okrugo Lorena Portiljo (Lorena Portillo) ando parto pratnja kotar e izborja, ćerel bući me but tare 25. breša, a pe kaja funkcija si od prolo breš.
 
Ande savezno država Nevada o pravoli si te pe izbora pravo po glasanje silen e glasača save si registsruijime sar demokratura ili rebuplikancura. Ako nesavo manuš manđel te promenil prio status, godiva šaj te ćerel preko mejlo.
 
Sa epodatkura save si pisome pe izborne thana, si pe trin čhiba - eglesko, špansko thaj filipinsko zbog o baro brojo tare kala nacionalne minoritetura save bešen ande kaja phuv.
O glasanje preko automato.
 
Po đe e izborako, o glasači mora te anel pesar o lil za glasanje savo si bičhaldo preko pošta i savo delpe o than kaj glasilpe. Ako situmen kava lil, ali ni andalen, mora te potpisolpe aver lil sar bi izbegnolape o mogućnost neko glasil duj droma.
 
“O ostemo kotar elektronsko glasanje prvo dom si ćerdino 2022. breš, a o sistemo si ćerdino ando 2020. breš. Kava način kotar o glasanje odnoslilpe samo po direktno glasanje po đe kotar o izborna”, objasnisada e sekretarka.
 
USA izbori

O automato kaj ćerelpe e provera tare lila / Foto: Marija Milutinović

Kana e kartica ubacippe ando vare automati, o manuš mora te odabiril e čhib pe savi manđel te glasil thaj te odabril o kandidato. Ako uitvrdilape ke si sa e podatkura lačhe, o sistmo odmah čerel e registacija ke o manuš galasisada. E kratica onda ankalelpe andaro automata, tholpe ande kutuja thaj lelpe e nalepnica sar potvrda ke si io glasanje ćerdino. Po snimno ando nastavko šaj dićhelpe sar kava sistemo ćerel bući ande Nevada.
 
O glasanje preko pošta
 
Silen pravo po direktno glasanje, ali ande drava Nevada postilil i o sistemo taro terno glasanje kroz e pošta. Kava galsanje sasa thodo prvo drom 2022. breš, kana sasa oko pinda milje manuša save gija glasisate. Godiva brojo akana barilo je 450.000 manuša.
 
USA izbori

Kate thompe e kovertija / Foto: Marija Milutinović

Savora e glasačaru save si škruime ando Registro, preko e pošta 14 đive algal e izborja ka dobin pire glasačke listićura, i ako ni rodele.
 
“O ćerdipe korat e glasačke listura, save aresen poštasa, počnil 15 đive pre izborja, ali e glasura ni đindon dži ko đive e izborengo”, phenda amenđe e sekretarka.
 
Sa e lila save naćhen krot e verifikacija, bičhalempe ando odbor za đindipe e glasonego. E listićura ankalenpe, odvojimpe thaj ćrempe e koverte save mora te den o siguranje za čačunipe korat o glasanje. Vonda posle rodnepe, ćerelpe e provere i gija utvrdilpe da li sasa nesarsavo bilačhipe po proceso.
 
USA

E mašina preko savi ankalempe e listura kotar e kovertija / Foto: Marija Milutinović

E lilal posle kava naćhen kroz o skenero savo sa e glasura registrijuil. Ako o skenero našti te liparel nesavo glaso, vodka irilpe pe provera.
 
Ako džagljol ke i o lil lačho, gova galso si ande evindecija, a sa e listuja araćhempe ande specijalne kutuje save si lačhe phangle.
 
USA

E kutija kaj araćempe e glasurja / Foto: Marija Milutinović

“E phangle kutije araćhempe 22 masekura sar phenel o zakoni”, phedna o Portiljo.
 
O glasači isto gija šaj piro lil te anbel ando đe taro galsanje i korkore ubacile ande kutuja po birčko rhan.
 
USA Izbori

O than kaj bešen e manuša save pratin e izborja / Foto: Marija Milutinović

E nadzorna timura save pratin o sasato proceso kotar e izbora, sastavime si tare manuša andare demoraktsko zhaj republikansko stranka.
 
O prevodo pe romani čhib ćerda e Osmanović Vanja.

Bičhal kava nevimata