Vakti: 3 min.
Vanja Osmanović: Manushikane hakaja na musay te oven privilegie, numa sakodivesutni realiteta
Vakti: 3 min.
Intervju e Vanja Osmanovićeja, redaktoria taro portali "romanenevimata.rs", ko mothodipe e Maškarthemutne diveseskoro e manušikane hakajengo
Maškarthemutno dive e manušikane hakajengo si šajipe te reflektirinel pe ko pharipa thaj areslipa ko maripe bašo barabaripe thaj digniteti sa e manušengo. Pe akala importantno diveseskoro vakeribe e Vanja Osmanovićeja, redaktoria taro portali "romanenevimata.rs", koja ulavgja piro dikhibe bašo importanca taro manušikane hakaja, pozicija tari romani komuniteta ki Srbia thaj rola e medijengi ko afirmirindoj e socialo egaliteto.
Sar redaktòro ano jekh portalo savo kerel buti e rromane komunitètaça, sar dikhes o maśkarthemutno dives vaś e manuśkane xakaja?
O Internacionalno Dives e Manushikane Hakajengo del amen godĭ pal-e universalne valutură saven savore trebal te respektisaras - i slobodia, igalutnipen thaj o xakaj vaś jekh śukar źivdipen. Vash o romano komuniteti, akava dive si les yekh specialuno signifikipe soske dela lumya vash o buteder pharipa kola amen arakha. Diskriminacia, čorolipe, bi akceso ki edukacia thaj buti nane numa romane pučipa - si pučipa e manušikane hakajengo.
Pe amaro portalo, amen zumavas te keras svako dive sar "dives e manušikane hakajengo" promovirindoj pozitivne egzamplura thaj sikavindoj problemura save trubun te aven resle.
Save si majbare problemura save si e Rroma ande Srbija kana keren pire čačipa?
E majbare problemura si but rigate. O čorolipe si panda majbaro problemo - but romane familien nane len fundavutne dživdipaskere kondicie. E edukaciako sistemo naj dosta inkluzivno, thaj e diskriminacia pe butjako marketi kerel pharipe e butjako thaj e socialno integracia.
Jekh partikularno pharipe si o institucionalno rasizmo, kote so e Roma panda si tretirime sar dujto klasake citizentura. Si vi problemura pala legalizacia e naformalne bešipnaski, savi direktno afektil o čačipe pala kher. Sa kadala pharipa sikaven kaj e manušikane hakaja, vi te si univerzalno po lil, našti te aven sajekh disponibilo savorrenge ande praktika.
Savi si e rola e medijengi te lačharel pe i pozicija e romane jekhinake?
E medije si ključno. Si len zor te phagen e stereotipura thaj te paruven e publikaki percepcia. Bibahtake, e Roma but droma si sikavde ko negativno drom ja se pherdo bi dikhline ko mainstream medije.
O "romanenevimata.rs" portalo sas kerdo andar i trubujipe te paruvel pes kodo narativo. Amari misija si te das than e romane glasoske thaj te prezentirisaras e komuniteta ande sasti kompleksiteta - trujal sukcesura, kultura thaj sakodivesutne pharimata. Amen promovirina pozitivno egzamplia, soske si importantno te sikava kaj o Roma si barabar membrura e sasoitnipaske, talentencar, ambicijenca thaj kontribucijasa ki amalipa.
Savo si o impakto tumare portalesqo anθ-i rromani komunitèta thaj ani maj bari publika?
"Romanenevimata.rs" si pobuter taro medija - si platforma bašo zoralipe. Amen resljam te konektirina manušen taro ververutne kotora tari Srbija thaj tari Evropa, kola prekal amaro portali dikhen piri kultura, čhib thaj tradicija prezentirimi barvalipaja.
Prekal amari buti, o majbaro publika dzanela jek javer tasvir e Romenge - jek so tikno drom sikavela pes. Amen las pozitivno reakcia, so sikavel amenge kaj amen paruvas o narativo thaj keras brodura maškar e komunitetura.
Save si e avutne pasura palo afirmiribe e Romane manušikane hakajengo ki Srbija?
Anglal trubul te kerel pes reforma e edukaciake sistemosqi te kerel pes maj but inkluzivno. Dujto, e medije trubun te len responsibilita te promovirinen egaliteto. Trito trubun konkretne mere ande butjarimaski thaj kherengi politika, te šaj e Rroma te len kotor jekhutnes ando amalipe.
O maj importantno si te na ačhes. Sako paso, bizo dikhipe kobor si tikno, ingrel amen karing jekh maj baro ciljo - jekh societeta ande savi e manušikane hakaja ka oven čačes universalno.
So si tumaro mesažo pe okazia e Maškarthemutne Manušikane Hakajengo Dive?
Miro mesažo si kaj e manušikane hakaja nane privilegija - von si sakoneske amendar. Numaj prekal khetani buti thaj jekhutno haćaripe śaj te keras jekh societèta savi si ćaćes vaś savorren. Si but roma, thaj lengo glaso si importantno. Khetane, amen śaj te keras jekh lumja kaj kodola glasura si sa kadja zurale sar sa e aver.
A.N.