O ćaćipen palo bisterdo genocido: Samudaripen sar varningo e manuśikane

O dukh kotar e Roma kotar o Dujto Lumako Maribe butivar sine prekal dominantno historikane narativura. I knjiga "Samudaripen Roma ando Nezavisno Them e Hrvatska", kerda o Dr. Dragoljub Acković, reprezentirinel baro kontribucia te lumjarel pes i tragedia jekhe naciaki, saveske dukha na trubun te aven ćhudine.

 

- Ekstremno importantno si te vakarel pes palal o Samudaripen, o genocido upral e Rroma and-o Dujto Lumako Maripen, maj but ando konteksto e Nezavisno Themesko Hrvatska. Ano periodi kotar o 1941 ji ko 1945, kerde pes but kriminalitetura save mukhle bare thaj dukhavne konsekvence amare manushenge. Kodo ćaćutno gin e viktimengo na džanel pes, numaj ginavel pes kaj maškar 80 thaj 100 milje Rroma sas mudarde ando NDH - phenel o Dr. Acković. Me dedikuime kerav rodipe pe kadi tema maj but desar trin dekada. Palal ko 1997-to berś, me publicisardem miri jekhto knjiga pal-e dukh e rromenqi anθ-o Jasenovac. Akana kerav buti pe aver duj lila save ka vakeren bašo genocido e Rromengo ki Srbija, sar vi bašo dukh e Rromengo ki Republika Srpska so ka akharel pe: “Donja Gradina – Roma Auschwitz”.

 

Jekh katar e majimportantne filmora andar o than finalo Jugoslavijako, o Lordan Zafranović, pindžardo pala lesko artistikano angažmano pala e teme katar o fašizmo thaj maripnaske kriminalitetura, kerdas zoralo thaj gndindo recenzija pala kadi knjiga.

 

– Akava si eksepcionalno lil. Leski majbari valuacia si kaj ramosarel sa e Rroma, sa e Rromane džuvlja thaj svako čhavoro savo mulo ande Hrvatska ko Dujto Lumako Maripe, po anav thaj familijako anav. Odova sito baro numero bidoshale viktimengo thaj zoralo mothodipe e nasvalipasko e režimesko ano periodi taro 1941 dži ko 1945 berš, na numa ani Hrvatska, numa ini ano sasto regioni – vakarga o Zafranović. Ande sako jekh anda mire filmura, me zumavav te sikavav e pharipa save daraven e societeta pe jekh akanutno thaj klaro drom. Vi avdive, amen dikhas socialno anomalie save shaj te anen o nevipe e xoliako thaj e na-tolerancako. Anda kodo kadi knjiga si la jekh eksepcionalno historikano značenje.

 

I promocia kadale knjigake na numaj si te akharel pes o kriminalo, numaj vi te akharel pes responsibilita, memorija thaj justìcia. I memoria kotar o Samudaripen nane numa Roma - si universalno mesažo e manušikane čhibjake kaj o bisterdipe nane opcija. Numaj e ćaćimasa thaj e kulturasa e memorijaki śaj te keras jekh maj ćaćutno thaj maj manušikano societeto.

 

O.V.