Rut-Gabi Vermot-Mangold: I sansarali buti si politikani buti

Vakti: 2 min.

Rut-Gabi Vermot-Mangold si političarka thaj antropologo thaj si jekh katar o aktivistke ki sansarali sepetka “1000 romnja bašo Nobelesko phursako baši sansari 2005.“ kaj so si inkludirime thaj o romnja andari Kroacija thaj regioni.

Foto: Ruth-Gaby Vermot-Mangold
Katar 1995.dži2008. sasa dženi ko švajcarijako parlamenti thaj Parlamentesko Khedipe ko Evropako Konsilij ano Strazburg, kaj so maškar o avera sasa jek katar gola save so phutarde kerena sa lafi bašo konflikteske thana ano Purabalo Kavkaz .
 
Ko alav taro Evropako Konsilij Vermot-Mangold kerela sa pučarkeribe baši femicidi ano Meksiko thaj o čhipote kinobikinipe organiora thaj manuša thaj ilegalnikano evljlatluko ki purabali Evropa. Koauktorka si e Konvencijake katar Evropako konsilij baši manušengo crdipe katar konobikinibe thaj dikhela sa lako istemalkeribe ko turli phuva.
 
Palo studie pali antropologija thaj sociologija, nekobor berš kerdem buti ko turli afrikake phuva ko džuvljane thaj manušikane hakoja. Prandisajlem ani Svajcarija thaj kerdilem daj duje čhajenge. Profesionalnikane kerava sa buti ko edukacijako ofiso „Trito sumnal“, kerava sa sikljovnjake materijala thaj čutem kaja tema ko treningo baši sikamnengi edukacija. Ko 1988. berš kerdem konsultatengo ofiso ‘Hekate’ thaj dava sa konsultacie džuvljenge ko profesionalnikano umal thaj ko anibe čhinavibasko proceso, gijate šurarkerda amaro lafikeribe e Vermot-Mangoldasa. Avdive si prezidentka ki organizacija “PeaceWomen Across the Globe”. I organizacija si fokusirime ki džuvljengi rolja ko sukobengo transformiribe thaj lengo konkretnikano leibe than ko sansarale procesora.
 
Te na del pe e romnjenge avazideipasko hako, gova vakjarel kaj o džuvlja beršencar sasa crdime katar pumare hakoja thaj sasa ekskludirime katar politikane procesora. O fakti so o romnja beršencar kerena sa takati baši pumari politikani participacija si nattidža thaj avdive sose thaj akana si salde muršano dikhipe ko politikane čhinaviba thaj čhipote so keren o sasuitnipe.
 
O melale alusaribaske maripa, kaj so sasa pučipa e džuvljengo leipe than, kerdilo baro jazi maškar o polora so šaj sa panda te hošisarel pe. Ko 1971. berš sasa man tranda berš, hazrikerava sa mo doktorati, sema politikane baen (levo) orientirime, a oblikuisarda man thaj o čorolo kher.Me jerie sasa nadničara, sas but hari love jekhe bare familijake thaj lake sakodiveske zaruripa.Najsa politikane simantrakeripa kaj so sasa o džuvlja čute ko sakodivesko dživdipe, kjerena sa buti kana šajsa. Mi daj ingjarela sa amen ani fabrika kaj so kjerela sa buti mo dat te lel lesko lovengo pokinipe(plata).
 
Voj ikjarela sa e love thaj garavela sa le me dadestar, savo so džanelasa te džal thaj te pijol ko paše kafenave. Džanava sa save sasa e dživljenge kanuneske simantrakeripa thaj baši avera bukja ani Švajcarija, a sar studentora čalipasa kerasa lafi goleske. Sar studentka kerava sa buti thaj džanava sa sar te lav la sose golestar athinila sa mi kariera.